Analiz-Haber / Suriye Gündemi

Geçtiğimiz hafta İngiliz The Guardian gazetesinde Martin Chulov ve Kareem Shaheen tarafından hazırlanan haberde, rejime bağlı güçlerce kuşatma altına alınan muhaliflerin kontrolündeki Doğu Halep’e yönelik bir operasyon başlatılacağı iddiası gündeme getirildi. İngiliz gazetesinin gündeme getirdiği haberin dikkat çeken yönü ise, saldırı için hazırlanan 6 bine yakın savaşçının 5 binden fazlasını İran liderliğinde yabancı Şii milislerin oluşturması. The Guardian’ın iddiasına göre Halep’teki rejime bağlı güçlerin 80%’lik kısmını yabancı Şii milisler oluşturuyor ve önümüzdeki günlerde başlayacak operasyona katılacak rejim askerlerinin sayısı sadece yüzlerle ifade ediliyor.

Havadan yoğun Rus desteği ve özellikle sivil alt yapıyı hedef alan saldırılarla Halep’te kuşatma altında kalan muhalif bölgeyi önümüzdeki dönemde bütünüyle ele geçirmek isteyen Esed rejimi, yaşadığı insan kaynağı eksikliği sebebiyle bölgedeki hatları neredeyse bütünüyle İran’a bağlı yabancı Şii milislere bırakmış durumda. Bu durumsa söz konusu ilerleyişin ne kadar uzun vadeli olabileceğine dair soru işaretlerine yol açıyor.

Halep İçin 6,000 Savaşçı

1 ayı aşkın bir süredir, rejime bağlı güçler tarafından kuşatma altında tutulan Halep şehrinin doğu kısmındaki muhalif bölgeyi ele geçirmek için Esed rejimi ve müttefikleri Rusya ve İran kapsamlı bir saldırı düzenliyor. Özellikle son haftalarda Rusya ve rejim tarafından şehre yönelik yıkıcı hava bombardımanında yüzlerce sivil yaşamını yitirdi. Yalnızca geçen hafta Rus uçakları tarafından Halep’in kuşatma altındaki muhalif bölümüne 1,700 bomba atıldı. Devasa bir yıkım ve çok sayıda sivil kayba neden olan bombardımanlar, karada yabancı Şii savaşçıların gerçekleştireceği saldırı öncesi şehri hedef alıyor.

The Guardian’ın gündeme taşıdığı iddiaya göre özellikle son dönemlerde İran, bölgedeki Şii ülkelerden topladığı yabancı savaşçıları Halep’e yığıyor. Lübnan, Irak, Afganistan ve İran’dan kuşatma altındaki Halep’e taarruz için gelen yabancı Şii savaşçıların sayısı, 5 bini aşıyor. Söz konusu saldırı için Halep’e getirilen Şii savaşçılar arasında Irak’ta yaşanan mezhep savaşında yer alan Şii örgütü Hareket el-Nuceba lideri Ekrem el-Kabi de bulunuyor. Halep’teki Şii savaşçılara konuşma yaparken ki görüntüleri de yayınlanan el-Kabi, bölgede yaşanan savaştaki mezhepçi tonu yansıtan bir dil kullanıyor.

Halep’e getirilen 5 bin civarındaki yabancı Şii savaşçının aksine, şehirde oldukça az sayıda rejime bağlı Suriyeli savaşçı bulunuyor. Düzenli ordu olma özelliğini büyük oranda yitiren rejime bağlı Esed ordusu, uzun süredir yerel milis güçler ve güçlü komutanlar tarafından yönetilen kuvvetler ittifakı olarak varlığını sürdürüyor. Halep’te de bu operasyona katılan az sayıda –rakamı yüzlerle ifade edilen- rejime bağlı birlikler bulunuyor.

The Guardian’da dile getirilen iddiaya göre rejime bağlı Suriyeli güçler, Halep saldırısı için hazırlanan savaşçıların yalnızca 20%’ini oluşturuyor. 5 yılı aşkın bir süredir devam eden iç savaş boyunca, Esed rejimine bağlı ordu güçleri, gün geçtikçe daha fazla insan gücünden kaynaklanan dezavantajları hissediyor. Ağırlıklı olarak başta Nusayriler olmak üzere ülkedeki azınlıklara dayanan Esed rejimi, savaşa elverişli nüfus bulmakta güçlük çekiyor.

Yine geçtiğimiz hafta Amerikan NBC NEWS kanalında yayınlanan ve üst düzey ABD’li iki yetkiliye dayandırılan bir iddiaya göre, rejim güçleri ve İran liderliğindeki yabancı Şii savaşçılar Halep’i ele geçirmeye hazırlanıyor. Yoğun Rus hava bombardımanının ardından ilerlemeye başlayacak olan Şii savaşçılar, kuşatma altındaki muhalif bölgeyi bütünüyle ele geçirmeyi planlıyor.  Ayrıca,Halep’teki büyük savaş için Rusya’nın da bazı kara birliklerini bölgeye sevk ettiği öne sürülen iddialar arasında.

Muhaliflerin Karşı Hazırlığı

Geçtiğimiz hafta başlayan kara saldırısında hali hazırda Şii milisler Halep içerisinde kısmi ilerleme sağladı. Kuşatma altındaki Halep’in kuzeyinde yer alan Handerat Kampı’nı ele geçiren Şii milisler, el-Kindi hastanesine kadar ulaştı. Handerat’ın hemen yakınlarındaki Şukayyif’a ise, Şeyh Makdud’da bulunan YPG-SDG güçleriyle birlikte saldıran rejime bağlı güçler, bölgeyi muhaliflerden aldı. Buna karşın güneydeki Şeyh Said bölgesi ve şehrin merkezindeki Farafira’daki rejime yanlısı güçlerin saldırıları muhaliflerce püskürtüldü.

Halep’te kuşatma sürerken, şehre yönelik ağır Rus ve rejim hava bombardımanı ve saldırıları sebebiyle büyük yıkım yaşanıyor. Buna karşın muhalifler şehrin içi ve dışından kuşatmayı kırmaya yönelik yeni hazırlıklar yapıyor. Fetih Ordusu Halep’in çevresinde kuşatmayı yarmak için hazırlıklarını sürdürürken, Halep içerisindeki en büyük gruplardan Nureddin Zenki de geçtiğimiz hafta Fetih Ordusu’na katıldığını duyurdu. Fetih Ordusu, kuşatmayı kırmaya yönelik operasyon için şehir içerisinde bulunan gruplardan tam bir işbirliği istiyor ve bu kapsamda Fetih Halep koalisyonuyla görüşmeler sürdürüyor.

Halep’te Yaklaşan Karşılaşma

Rejim güçleri ve İran liderliğindeki Şiilerden oluşan 6 bin kişilik yeni takviye güçlerin yanı sıra, bölgede çok sayıda rejim gücü ve yabancı Şii milis bulunuyor. Halep’i bütünüyle ele geçirmek için uzun süredir yığınak yapan yabancı Şii milislere karşı, muhalifler de karşı bir saldırı ve seferberlik çağrısıyla hazırlanıyor.

5 yılı aşkın Suriye savaşı boyunca yaşanan en büyük çatışmalardan biri, önümüzdeki günlerde Halep’te yaşanacak gibi görünüyor. Muhalifler, İran liderliğindeki yabancı Şii milislerin yanı sıra, Rus ordusuna karşı karada da savaşmak durumunda kalacak gibi gözüküyor. Birleşme konusunda başarısız olan muhaliflerin, gerek havada, gerekse karada yanında Rusya ve İran olan Esed rejimine karşı Halep’teki savaşta oldukça dezavantajlı olduğu anlaşılıyor. Buna rağmen daha önce kuşatmayı bir kez kıran muhaliflerin, ortak hareket ettikleri taktirde kuşatmayı tekrar kırma ihtimalleri –oldukça zor da olsa- bulunuyor.

Esed rejimi ve müttefikleri Rusya ve İran’ın kuşatma altındaki Halep’i ele geçirmesi ise, diğer kuşatma altında bulunan bölgeler göz önünde bulundurulduğunda, en azından yıllarca sürecek bir çatışma anlamına geliyor. Rejimin, Şam’da 4 yıl boyunca kuşatma altında tamamen izole edilen Dareyya’yı, uzun süreli çatışmalar sonunda ancak ele geçirebildiği göz önünde bulundurulduğunda, Halep’in kolay kolay düşmeyeceğini tahmin etmek mümkün. Halep’te yaşanacak benzer bir senaryoysa, şu an yaşanmakta olan insani trajediyi yeni bir seviyeye taşıma potansiyeline sahip.