Analiz-Haber / Suriye Gündemi
Suriye iç savaşının karmaşık cephelerinden Kalamun bölgesinde geçtiğimiz haftalarda yaşanan yoğun çatışmalar dikkatleri yeniden bu bölgeye çevirdi. Rejimin yoğun kuşatması altındaki muhalif bölgelerin yer aldığı Batı Kalamun ve Doğu Kalamun’un kesişiminde yer alan Dumeyr şehri ve çevresindeki Dumeyr hava üssüne yönelik IŞİD’in gerçekleştirdiği taarruz, bölgede günlerce süren çatışmalara neden oldu. IŞİD, rejim ve muhaliflerin farklı hamleleriyle karmaşık bir tablo ortaya çıkarken, çatışmalarda taraflar farklı manevralarla karşı saldırıları kendi avantajına manipüle etmeye çalıştı.
Esed rejiminin Rusya destekli Tedmur zaferinin ardından 3 Nisan 2016’da Karyeteyn’e tekrar girmesi üzerine bölgede ağır yenilgi alan IŞİD, hem bu saldırının psikolojik etkisini üzerinden atmak hem de dikkatleri başka bir yöne çekmek için Doğu Kalamun’da karşı taarruza geçti. Humus’un badiye(çöl) bölgesini aşarak Şam’ın doğusundaki Kalamun’a uzanan taarruzda IŞİD rejim üslerini hedef alırken, rejim manevrasıyla IŞİD muhaliflerle karşı karşıya geldi. Bölgede yaklaşık 2 hafta süren çatışmaların ardından IŞİD güçleri püskürtüldü.
IŞİD’ten Tedmur Taarruzu
3 Nisan’da rejim güçlerinin Karyeteyn’de kontrolü sağlamasının ardından bölgeden çıkarılan IŞİD, 4 Nisan’da Doğu Kalamun bölgesinde geniş çaplı bir taarruza geçti. Rejim güçlerinin kuşatması altında bulunan Dumeyr şehrinin çevresini hedef alan IŞİD, Seykal Havaalanı yakınlarındaki çimento fabrikasına girdi. Fabrikada çalışan yaklaşık 300 işçinin 175’i örgüt tarafından alı konulurken, 100’den fazla işçi bölgede muhaliflerin kontrolündeki Dumeyr’e kaçmayı başardı. Örgüt daha sonra ele geçirdiği işçilerin çoğunu serbest bırakırken, yaklaşık 5 Dürzi işçinin örgüt tarafından infaz edildiği duyuruldu.
6 Nisan’da örgüt tekrar taarruzunu yenilerken, rejim kontrolündeki Dumeyr hava üssüne yönelik şiddetli bir saldırı düzenledi. Üsse yönelik taarruzda yaklaşık 5 bomba yüklü araç saldırısı düzenlenirken, 12 rejim askerinin öldürüldüğü rapor edildi. Buna karşın IŞİD hava üssüne girmeyi başaramadı ve taarruz rejim güçlerince püskürtüldü.
IŞİD’in taarruzu sırasında Dumeyr şehri çevresindeki kontrol noktalarından çekilen rejime bağlı güçler, muhaliflerin kontrolündeki Dumeyr şehrini IŞİD saldırısına açık bıraktı. Rejim güçlerinin aradan çekilmesi üzerineyse IŞİD Dumeyr şehrindeki muhaliflere saldırdı. Şehrin bir kısmına hakim olan örgütle muhalifler arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. Çatışmalar sırasında rejimin şehir çevresinden çekilmesini fırsat bilen muhalifler, Cayrud’dan Dumeyr’e takviye birlikler gönderdi. IŞİD’in saldırısı muhaliflere yönelmişken, bölgede rejim güçleri tekrar toparlanmaya başladı.
IŞİD, aynı anda rejim kontrolündeki bölgelere taarruzunu sürdürürken daha güneydeki Tişrin enerji merkezine ulaştı, bölgede yaşanan çatışmalara rağmen örgüt kontrolü sağlayamadı. 9 Nisan’da ise rejim güçleri IŞİD’in Dumeyr hava üssü ve Tişrin enerji merkezine yönelik saldırısının püskürtüldüğünü duyurdu. Açıklamadan 2 gün sonra IŞİD Dumeyr hava üssünden kalkan rejime ait bir savaş uçağını vurdu. Uçağın hava üssüne düşmesi sonucu üste bulunan başka uçakların da hasar gördüğü bildirildi. 13 Nisan’da ise IŞİD son bir taarruzda daha bulunarak hava üssüne saldırdı. Yoğun çatışmalar sonucu rejime ait üs çevresindeki pek çok kontrol noktası ağır hasar görürken, saldırı rejim güçlerince bir kez daha püskürtüldü.
Bir gün sonra Esed ordusu karşı saldırıya geçerek bölgedeki bir çok tepeyi ele geçirdi. Aynı gün Han Ebu Şemat üssü ve Badiye çimento fabrikasını ele geçiren rejim güçleri, 2 gün boyunca ilerleyişini sürdürerek karşı taarruza devam etti. 16 Nisan’da 559. Tabur üssü, el-Sini Fabrikası, el-Safa İstasyonu ve Bağdad-Tedmur-Ürdün yolunun kesişimindeki kontrol noktasını örgütten geri aldı. Bu hamlenin ardından IŞİD’in 4 Nisan’da başlayan taarruzu rejim tarafından püskürtülerek sona ermiş oldu.
Taarruzun Etkileri ve Kalamun Denklemi
Rejim güçleri IŞİD’in taarruzunu mümkün olduğunca hafif atlatmaya çalışırken, IŞİD’in önünden çekilerek saldırıyı muhaliflere yöneltmesiyle önemli bir taktik zafer kazandı. IŞİD’in Tedmur ve Karyeteyn hezimetinin ardından Dumeyr’de şaşırtma taktiği ve sürpriz bir saldırıyla karşı hamleye geçmesi, rejimin bir o kadar şaşırtıcı çekilme hamlesiyle IŞİD’in ve muhaliflerin dezavantajına dönüştü. IŞİD’in bölgede muhaliflerin kontrolündeki Dumeyr şehrine saldırması ise, bölgede rejimin elini oldukça rahatlattı. Rejim kendi kontrolündeki bölgelerden IŞİD’i çıkarırken, Dumeyr’e giren IŞİD güçleri hala muhaliflerce tam olarak temizlenebilmiş değil. Esed rejiminin daha farklı cephelerde de farklı aktörleri askeri manevralarla manipüle ederek birbiriyle savaştırma becerisi, rejimin bu kadar uzun süre ayakta kalmasını sağlayan önemli faktörlerden birisi.
IŞİD, Dumeyr taarruzuyla her ne kadar ilk aşamada mevzi başarılar elde etse de, rejimin manevraları sonucu bölgedeki kazanımlarını tekrar yitirdi. IŞİD’in başka bölgelerde de kaybettiği önemli yerlerin ardından böylesi taarruzlar gerçekleştirdiği biliniyor. Bu saldırının da 3 Nisan’da Karyeteyn’in kaybedilmesinden 1 gün sonra başlaması, örgütün söz konusu taktiğini akla getiriyor.
Esed ordusu IŞİD’in bölgedeki taarruzunda önemli kayıplar vermiş olsa da, IŞİD’i muhaliflerin üzerine yönlendirmesiyle muhalifleri de bölgede zayıflatmayı başardı. IŞİD’in sonuçsuz hamlesinin rejime etkisi sınırlı olurken, bölgede kuşatma altında olan muhalifler üzerindeki baskıyı artıran bir etkisi oldu. Sonuç olarak söz konusu taarruz Kalamun dağlarındaki denklemi daha karmaşık hale getirirken, rejimin sürpriz saldırılar karşısındaki zayıflığını göstermesi bakımından da önemli bir gösterge oldu.
