Centcom Hava Saldırıları [Aralık 2014 - Mart 2018]
27 Ağustos 2018

Centcom Hava Saldırıları [Ocak 2015 – Mart 2018]

DAEŞ’ın Musul’u ele geçirmesi sonrasında Bağdad ve Erbil’e doğru ilerlemesi üzerine, Obama yönetimi Irak Merkezi Hükümeti ve Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’ni desteklemek amaçlı DAEŞ’e karşı hava saldırıları düzenlemeye başladı. DAEŞ’e karşı ABD öncülüğünde kurulan uluslararası koalisyon Irak’tan sonra DAEŞ’e karşı Suriye’de de hava saldırıları düzenlemeye başladı. 22 Eylül 2014 tarihinde Suriye’deki DAEŞ varlığına yönelik ilk hava saldırıları düzenlenmiştir. ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyona Amerikan Birleşik Devletleri, Almanya, Avustralya, Bahreyn, Belçika, Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa, Hollanda, İngiltere, Kanada, Katar, Suudi Arabistan, Türkiye ve Ürdün katılmıştır. Uluslararası koalisyonun birincil hedefi bölgedeki DAEŞ varlığını sonlandırmak olsa da, kısa süre içerisinde ABD’nin bölgedeki politikalarını gerçekleştiren bir mekanizmaya dönmüştür.

2014

2014 yılının Aralık ayında Suriye genelinde günlük ortalama 6 hava saldırısı gerçekleştirilmiştir. DAEŞ’e karşı toplamında 195 hava saldırısı düzenlenmiştir.

2015 

Uluslarası Koalisyonun 2015 senesinde DAEŞ’e karşı düzenlediği hava saldırıların aylık ortalaması 179’dır. 2015 senesi süresince Uluslararası Koalisyon DAEŞ’e karşı toplam 2.146 sorti gerçekleştirmiştir. 2015 senesinde DAEŞ’ın öncelikle hedef alındığı bölgeler arasında Suriye’nin kuzeyindeki Ayn el Arab (Kobane) ve Haseke gelmektedir. Ayn el Arab ve Haseke bölgelerinde DAEŞ’e karşı düzenlenen hava saldırıların toplamı 1.242dir. Uluslararası Koalisyon tarafından düzenlenen hava saldırıların 57% sine tekabül etmektedir. Yine Suriye’nin kuzeyinde bulunan Tel Abyad ve Ayn İsa da denklemin içine katılırsa 2015 senesinde düzenlenen hava saldırıların 61%’in YPG’yi doğrudan DAEŞ’e karşı desteklediği söylenebilinir. Deyr ez Zor, Rakka, Ebu Kemal bölgelerine yönelik düzenlenen hava saldırıları ise DAEŞ’ın cephe arkası yönetin alanlarını hedef almaktadır. Toplam 400 hava saldırısı ile 2015 senesinde düzenlenen hava saldırıların 19%’u DAEŞ’ın cephe arkası yönetim alanlarını hedef aldığı görülmektedir. Aynı dönem içerisinde Mare bölgesinde 145 hava saldırısı ile düzenlenen hava saldırıların 7%’si Suriyeli muhalifleri DAEŞ’e karşı bifiil desteklemiştir. Ayrıca Hawl bölgesine 126 hava saldırısı düzenlenmiştir. Irak’taki Sİncar bölgesi ile Suriye’deki Haseke şehri arasında bulunan Hawl bölgesine yönelik hava saldırıları, DAEŞ’ın Suriye’den Sincar’a olan ikmal hattını kırmaya yöneliktir. DAEŞ’ın Suriye sahasında büyük bir alanı kontrol etmesine rağmen, ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon önceliğini YPG’yi DAEŞ’e karşı desteklemekten yana kullanmıştır.

2016

2016 yılında ABD öncülüğündeki Uluslarası Koalisyon aylık ortalama 257 hava saldırısı düzenlemiştir. Toplam 3.079 hava saldırış düzenlenmiştir. 2016 senesinde ABD’nin Türkiye ile anlaştıktan sonra Menbiç’e yönelik YPG öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri ile operasyon düzenlemiştir. İki ülke arasında yapılan anlaşma gereğince, Menbiç’in DAEŞ’ten temizlenmesinden sonra YPG militanları Fırat’ın doğusuna geçecek idi. Fakat bu anlaşma sahada gerçekleşmedi. ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon 903 hava saldırısı ile YPG’yi Menbiç’te DAEŞ’e karşı yoğun bir şekilde desteklemiştir. Ayrıca Ayn İsa bölgesinde 321 hava saldırısı ile DAEŞ ve YPG arasında olan sınır hattı Uluslararası Koalisyon tarafından korunmuştur. Şeddadi’deki 154, Hawl’daki 94, Haseke’deki 83, Tel Abyad’daki 21 ve Ayn el Arab’taki 2 hava saldırısı da sayıldığı takdirde, 2016 senesindeki hava saldırıların 51%’i doğrudan YPG’yi desteklemek amaçlı gerçekleştirilmiştir. Deyr ez Zor, Ebu Kemal ve Rakka bölgelerine yönelik toplam 907 hava saldırısı düzenlenmiştir. Böylelikle cephe arkası DAEŞ yönetim alanlarına yönelik düzenlenen hava saldırıları 29%’a tekabül etmektedir. Mare bölgesine düzenlenen 487 hava saldırısı ile Uluslararası Koalisyon tarafından düzenlenen hava saldırların 16%’sı Suriyeli muhalifleri DAEŞ’e karşı fiilen desteklemiştir. Diğer yandan Palmira bölgesine düzenlenen 58 hava saldırısı da Esad rejimini aktif olarak DAEŞ’e karşı desteklediği söylenebilinir.

2017

2017 senesinde ortalama aylık 653 hava saldırısı düzenlenmiştir. Uluslararası Koalisyon tarafından düzenlenen toplam hava saldırıların sayısı 8.005’dir. Özellikle Rakka bölgesine yönelik 5.478 hava saldırısı düzenlenmesi öne çıkmaktadır. 2015 ve 2016 senelerinde toplam 5.225 hava saldırısı düzenleyen Uluslararası Koalisyon, 2017 senesinde sadece YPG’nin Rakka’yı ele geçirebilmesi için 5.478 hava saldırısı düzenlemiştir. Ayrıca Deyr ez Zor, Tabka, Şeddadi, Ayn İsa, Ebu Kemal, Hawl ve Menbiç bölgelerinde toplam 2.362 hava saldırısı aktif olarak YPG’yi DAEŞ’ karşı desteklemiştir. 2017 senesinde düzenlenen hava saldırıların 98%’i YPG’yi desteklemiştir. Palmira bölgesinde düzenlenen 80 hava saldırısı ile düzenlenen tüm hava saldırıların 1%’i Esad rejimini DAEŞ’e karşı desteklerken, El-Bab bölgesine yönelik 56 hava saldırısı düzenlenmiştir. Böylelikle 2017 senesinde düzenlenen hava saldırıların 0,7’si Suriyeli muhalifleri DAEŞ’e karşı desteklediği söylenebilinir.

2018

 

2018 senesinin ilk 3 ayında aylık ortalama 142 hava saldırısı düzenlenmiştir. Uluslararası Koalisyon tarafından 2018’in ilk 3 ayında toplam 428 hava saldırısı düzenlenmiştir. Düzenlenen hava saldırıların tamamı YPG’yi DAEŞ’e karşı destekler niteliktedir. Uluslararası Koalisyon’un Ebu Kemal bölgesine sıkışan DAEŞ militanlarını öncelediği görülmektedir. Fakat Ocak ayındaki 267 hava saldırısından sonra hava saldırıların sayısında ani bir düşüş yaşanmıştır. DAEŞ’ın varlığı devam etmesine karşın Mart ayında sadece 32 hava saldırısı düzenlenmiştir.

Toplam

 

Uluslararası Koalisyonun Ocak 2015’ten Mart 2018’e kadar toplamında 13.658 hava saldırısı düzenlenmiştir. Aylık ortalama 350 hava saldırısı gerçekleştiren ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon, aynı zamanda Suriye’de büyük bir hasara yol açmıştır. Özellikle 6138 hava saldırısı düzenlenen Rakka şehri ve bölgesi tamamen yıkılmıştır. İHA görüntülerinde de görülebildiği üzere, Rakka’daki yıkımın boyutu çok yüksektir . Rakka için Türkiye ve Suriyeli muhalifler ile beraber hareket etmeyi ret eden Amerikan generalleri, YPG’nin başarısızlığını örtmek için şehri yerle bir etmiştir.

Deyr ez Zor bölgesinin 1405 hava saldırısına uğramış olması, Ebu Kemal bölgesinin 1363 hava saldırısına uğramış olması, 2017 senesinin sonlarındaki YPG’nin hızlı ilerleyişinin açıklamaktadır. ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon özellikle Doğu Suriye’deki DAEŞ varlığına yönelik uzun vadeli hava saldırıları düzenlemiş ve cepheden uzak DAEŞ yönetim alanlarını yaşanamaz kılmıştır. Diğer yandan Menbiç ve Ayn el Arab (Kobane)’nin 968 ve 698 hava saldırısına uğramış olması, YPG’nin askeri anlamda bir başarı elde etmekten ziyade, Uluslararası Koalisyon’un hava gücünün bir başarısı sözkonusudur. Diğer yandan Mare ve Haseke bölgelerine yönelik 632’şer hava saldırsı düzenlenmiştir. Mare bölgesindeki Suriyeli muhaliflerin Fırat Kalkanı Harekatı’na kadar DAEŞ’e karşı ilerleyememiş olamaması, ABD nezdinde YPG ile beraber hareket etmek için güçlü bir argüman olmuştur. Haseke bölgesinde ise DAEŞ’ın alan hakimiyetinin geriletilmesi ile YPG’ye karayolu ile yapılan destek için kullanılan güzergah güven altına alınmıştır. Ayn İsa, Tabka ve Şedadi bölgelerinde 400’e yakın hava saldırısının düzenlenmiş olması, YPG’nin DAEŞ’e karşı hava desteği olmadan ilerlemediğini/ilerleyemediğini gösteren diğer önemli verilerdendir.