Arap Basınından Seçmeler / Suriye Gündemi
28 Temmuz’da el-Nusra lideri Ebu Muhammed El-Culani’nin açıklamasıyla beraber Suriye’deki El Kaide kolu el-Nusra Cephesi yeni bir evreye girdi. El-Culani, Nusra Cephesi’ni feshederek Şam Fetih Cephesi(Cebhetu Feth’uş Şam – ŞFC)’nin kuruluşunun duyurusunu yaptı. Her ne kadar bu adım bekleniyorduysa da, duyurulan kararın hem uluslararası aktörler hem de yerel aktörlerin üzerinde ciddi bir yankı bulduğu görülüyor.
Arap basınının bu açıklamayı değerlendirmesinde değişik tavırlar takındığı anlaşılıyor. Medyanın bir kısmı, bu ilanı olumlu bir adım olarak görüp, bu değişimi sadece isim nezdinde kalmayıp, köklü bir ideolojik evrimin ilk adımı olarak tanımlarken, bazı basın mensupları bu adımın yalnızca isim değişikliğinden ibaret olduğunu öne sürüyor. Kimi yazarlarsa, ‘bu adım Şam Fetih Cephesini daha güçlü kılacaktır’ yorumunu yapıyor.
Bu adımı destekleyenler arasında ‘selefi cihadi’ ekol arasındaki önemli isimlerden biri olarak bilinen Ürdünlü Ebu Muhammed El-Makdisi başta geliyor. Makdisi, el-Nusra’nın kararını ‘mücahitlerin içtihatlarına saygı duyarız’ şeklinde yorumlarken, yine kendisi ilandan daha önce böyle bir muhtemel adımın dini mahzuru olmadığını ifade etmişti. Ürdünlü ideolog Makdisi, resmi Twitter hesabında yaptığı başka bir yorumda Şam Fetih Cephesi’ni açık bir şekilde desteklediğini belirtti.
Aynı çevrelerde bilenen ve el-Nusra’nın El Kaide bağına öteden beri getirdiği eleştirileriyle tanınan bir başka isim ise, Suriyeli olan Ebu Basir El-Tartusi, bu adımı desteklediğini açıkladı. Tartusi, internet sitesinde yaptığı açıklamada; ‘Şeyh Ebu Muhammed El-Culani’nin Kaide’den ayrılarak Cebhetu Feth’uş Şam’ı kurması ‘geç de olsa, doğru yolda bir adım’ ifadelerini kullandı ve bütün gruplara bu adıma olumlu yaklaşmaları yönünde davette bulundu. Filistinli yazar ve İslami hareketler üzerine uzman bir isim olan Yaser el-Zaatre de aynı görüşü tekrar ederek, bu adımı ‘geç gelmiş ve Suriye devriminin düşmanlarında bir yankı bulmayacak olsa dahi hoş karşılanmaya değer bir adımdır’ şeklinde yorumladı.
Öte yandan bazı aktivist ve yazarlar bu adımı tereddütle ve hatta bazıları kuşkuyla karşıladı. El-Cezire yazarı ve İslami Şark Araştırmalar Merkezi başkanı Muhanne El-Hubail ‘Nusra Cephesi ideolojisini değiştirdi mi?’ sorusunu gündeme getirirken, Suudi El-Hayat gazetenin ünlü yazarı Cemal Haşıgci ise; ‘İdlib ve Maaret el-Numan’da Suriyeliler sadece Kaide’ye bağlı olduklarından değil, nahoş ve kaba davranışlarından dolayı onlara –Nusra Cephesi- karşı protesto düzenliyorlar, dünyadan önce insanlarını razı etmeye çalışsınlar’ şeklinde bu adıma eleştiriyle yaklaştı. Muhalif Suriye Cumhuriyet Partisi başkanı Muhammed Sabra’ya göre, Culani’nin açıklaması olumlu değil ve Culani’nin hala Zevahiri’den talimat aldığını gösteriyor.
Ünlü Twitter hesabı Muzemcir El-Şam ise bu adımı olumlu olarak değerlendirdi, fakat ‘Kaide’nin isminin Suriye sahasından kaldırmasıyla beraber vesayet mantığının da kaldırılması gereklidir’ ifadelerini kullandı. Muzamcir, yeni kurulan yapıyı devrimin hedeflerinin gerçekleştirilmesi üzere diğer devrimci gruplarla yardımlaşmaya davet etti.
El-Nusra’nın kararına yönelik sahadaki muhalif askeri gruplarda da muhtelif yaklaşım ve değerlenmeler söz konusu. Ahrar el-Şam ve Ecnad el-Şam gibi grupların liderleri bu adımı desteklemiş ve olumlu bir adım olarak nitelemişken, Ceyş el-İslam’ın resmi sözcüsü İslam Alluş, bu adımın Suriyelilerin lehine olsa da yeterli olmadığını ve yeni yapının diğer gruplara karşı askeri doktrininin bu ilanla değişmeyeceğini savundu.
Şam Fetih Cephesi’nin kuruluş ilanı muhtelif taraflar tarafından farklı farklı değerlendirilmiş olsa da, bu açıklama el-Nusra Cephesi ile ilgili uzun tartışma ve tahminler anlamında adeta bir dönüm noktası oldu. Bu anlamda yeni yapının seyri ve tavrı sadece bu değerlendirmeleri değil, aynı zamanda Suriye devrimin geleceğini şekillendirme potansiyeline sahip görünüyor.
